Dịch thuật sách là một công việc cao cả và mang tính chất nghệ thuật, mở ra cánh cửa cho người đọc tiếp cận với văn hóa, tri thức và tâm hồn của các tác giả khắp nơi trên thế giới. Tuy nhiên, đằng sau những trang sách hấp dẫn và sâu sắc ấy là những khó khăn đáng kể mà những nhà dịch phải đối mặt và vượt qua. Khó Khăn Trong Dịch Thuật Sách Dịch mà không thay đổi ý nghĩa của tác giả Mặc dù dịch thuật chuyên ngành đòi hỏi độ chính xác cao và cả nội địa hóa liên quan đến những thay đổi về bố cục, định dạng, màu sắc, v.v., để phù hợp với văn hóa và suy nghĩ người bản địa. Để có một cuốn sách dịch tuyệt vời, các dịch giả không chỉ cần những hiểu biết tuyệt vời về văn học và chuyên môn về chủ đề để đảm bảo tính chính xác của các nhà văn kiến thức muốn chia sẻ. Người dịch cũng đảm bảo rằng quá trình dịch không ảnh hưởng đến thể hiện của tác giả và phong cách viết độc đáo của họ. Điều đó có nghĩa là các lựa chọn từ không nên quá nghĩa đen hoặc quá cường điệu so với sách gốc. Chúng phải là những từ hoàn hảo nhất để gợi lên sự hiểu biết và cảm xúc tương xứng với sự tự người đọc thực hiện đọc bản gốc. Tin tôi đi, đó không phải là nhiệm vụ dễ dàng. Biểu hiện cụ thể về mặt văn hóa Đôi khi, tên của một người hoặc nhân vật nổi tiếng trong tiểu thuyết hoặc thơ được sử dụng như một tính từ. Don Juan, chẳng hạn, là một nhân vật hư cấu khét tiếng trong một vở kịch của Tirso de Molina năm 1630. Don Juan là một nhà tự do giàu có, người dành cả cuộc đời mình để quyến rũ phụ nữ. Khi sự nổi tiếng của nhân vật tăng lên, Don Juan trở thành một biểu hiện chung cho một người phụ nữ. Câu hỏi là khi dịch cuốn sách đề cập đến nhân vật này, người dịch có nên giữ nguyên tên như bản gốc và thêm chú thích. Hay họ nên tìm một nhân vật hư cấu tương đương trong văn hóa của ngôn ngữ đích? Chơi chữ và luyến láy Nghệ thuật chơi chữ không hề đơn giản, khi mà người dịch cần phải thể hiện được chính xác điều đó, những luyến láy chắc chắn là một vấn đề đau đầu thực sự cho bất kỳ dịch giả nào. Nó đòi hỏi nhiều thời gian để dịch hơn bất cứ thứ gì khác. Như việc thể hiện Cô ấy bán vỏ sò trên bờ biển, hay, Bạn biết New York, bạn cần New York, bạn biết bạn cần một New York độc đáo để đặt tên cho một vài người. Các dịch giả không dừng lại ở việc tìm một biểu thức tương đương cho các câu, mà họ còn tìm thấy những từ mang cùng thách thức phát âm cho người đọc trong nghệ thuật chơi chữ. Phương ngữ và tiếng lóng Việc sử dụng tiếng lóng hoặc phương ngữ trong tiểu thuyết hoặc thơ không còn xa lạ với độc giả, nhưng nó cũng là một thách thức đối với người dịch. Làm thế nào họ có thể dịch những từ này sang một ngôn ngữ mới trong khi vẫn giữ được các ký tự Phong cách số từ, chuyển dịch hay cách nói chuyện độc đáo? Cuốn theo chiều gió của Margaret Mitchell là một đại diện của trường hợp này. Hầu hết những người da đen trong tiểu thuyết nói theo một phương ngữ khác nhau. Hãy cùng xem các nhà ngôn ngữ học xử lý các phương ngữ. Bản gốc: “Is de gempmum gone? Huccome you din’ ast dem ter stay fer supper, Miss Scarlett? Ah done tole Poke ter lay two extry plates fer dem. Bản dịch tiếng Việt: “Mấy cậu về rồi sao? Sao không mời người ta ở lại dùng bữa? Tôi đã bảo Pok’ dọn thêm hai bộ dĩa rồi” Quy Trình Dịch Thuật Sách Một bản dịch sách chuyên nghiệp, xuất sắc đòi hỏi sự tham gia của nhiều dịch giả có kinh nghiệm, những người phải đặt một lượng lớn thời gian cũng như nỗ lực vào bản dịch. Một quy trình làm việc rõ ràng sẽ là một trợ lý tuyệt vời và không thể thiếu để đảm bảo chất lượng của cuốn sách và đáp ứng thời hạn của nhà xuất bản. Quá trình có thể thay đổi tùy theo phong cách làm việc của dịch giả, tuy nhiên nó vẫn bao gồm các bước cơ bản sau: Đọc bản gốc Bước này có thể được coi là nền tảng của toàn bộ dự án dịch thuật. Tại sao? Nếu người dịch không hiểu được nội dung của cuốn sách, làm thế nào họ có thể truyền tải thông điệp chính xác của cuốn sách đến độc giả? Ở bước này, các dịch giả nên đọc cuốn sách gốc (lặp đi lặp lại) để có được ý tưởng, thông điệp và giọng điệu viết của tác giả. Nhưng đọc cuốn sách gốc chỉ là sự chuẩn bị đầu tiên. Các dịch giả có thể sử dụng vài ngày tới để đọc những cuốn sách trước đây của tác giả (để hiểu đầy đủ phong cách văn học của tác giả), nghiên cứu về các chủ đề liên quan hoặc tài liệu tham khảo văn hóa được đề cập trong cuốn sách và thảo luận với người bản địa về những điểm không rõ ràng của sách nếu cần thiết. Chỉ khi người dịch biết cuốn sách từ trong ra ngoài thì họ mới bắt đầu dịch nó. Dịch và tự xem lại bản dịch Để tránh xung đột trong phong cách văn học, chỉ có một dịch giả nên làm việc dịch cuốn sách. Người dịch sau đó tiếp tục tự xem lại bản dịch đầu tiên một vài lần cho đến khi họ hài lòng với kết quả. Chỉnh sửa hiệu đính phiên bản dịch Biên dịch viên chuyên nghiệp sẽ là người tiếp theo xem xét lại toàn bộ cuốn sách được dịch để sửa chữa những sai lầm có thể xảy ra hay còn gọi là hiệu đính bản dịch. Các biên tập viên thực hiện các thay đổi về từ ngữ hoặc sử dụng ngôn ngữ, cấu trúc câu, sự không nhất quán và thuật ngữ sử dụng sai. Đọc lại Không giống như biên tập viên đọc và so sánh mục tiêu với văn bản nguồn, nhà ngôn ngữ học thứ ba chỉ đọc phiên bản dịch cuối cùng để đảm bảo độ mượt mà và hình ảnh của cuốn sách. Phần đọc thử tập trung vào chính tả và đúng giờ, lỗi ngữ pháp, lỗi đánh máy, ngôn ngữ nhất quán và định dạng chung của bản dịch. Nguồn: idichthuat.com/nhung-thuan-loi-va-kho-khan-khi-dich-thuat-sach
